Terwijl in het centrum van Sulaymaniya voor de zoveelste dag werd gedemonstreerd, vond op de belangrijkste weg naar het centrum een feestje plaats. De PUK had de 20ste verjaardag van de opstand tegen Saddam op 7 maart 1991 aangegrepen om te feesten. PUK-leider en president van Irak Jalal Talabani kwam de menigte toespreken die zich had verzameld voor het PUK hoofdkwartier op Salimstreet, zwaaiend met de groene PUK vlag met de roos die eigenlijk een tulp is.
De PUK gebruikte een herinnering, die iedereen koestert - de ontworsteling van hun stad aan Saddam - als samenbindend element. Bovendien weet iedereen dat dit te danken was aan strijders van de PUK. De verbroedering vond plaats voor het PUK-hoofdkwartier. Ik zag de TV gesprekjes voeren met mensen die ik me herinnerde uit de verkiezingstijd van de zomer van 2009, en die toen voor de afgesplitste Veranderingspartij (Gorran, de belangrijkste aanstichter van de betogingen) waren.
De partij ging nog een stapje verder. Talabani sprak, met naast zich zijn vrouw Hero Khan, de first lady van Irak maar ook van de afdeling Sulaymaniya van de PUK, de menigte toe. Hij sprak over de strijd voor Kirkoek, dat hij het 'Jeruzalem van Koerdistan' noemde.
Sinds het begin van de onrust zijn zo'n 6000 Koerdische strijders samengetrokken buiten de oliestad Kirkoek. De reden voor deze belegering waren berichten dat geplande protesten in de Arabische voorsteden zouden worden gebruikt om de stad in handen te krijgen. Er zouden oud-Baatleden actief zijn, samen met activisten voor Al-Qaida. De protesten liepen ondanks de aanwezigheid van de peshmerga's uit op vernielingen van overheidgebouwen en politiebureaus, maar de peshmerga's zijn nog steeds rondom de stad gelegerd.
In deze situatie riep Talabani op tot een samenwerking met de Turkmeense minderheid in Kirkoek, om de veiligheid te garanderen. Hij kreeg ervoor op zijn kop vanuit Bagdad - hij is immers president van heel Irak - maar zijn boodschap trof Koerdische harten. Er is vrijwel niemand in Koerdistan die Kirkoek los wil laten; die stad moet onderdeel worden van de KRG.
En zo duurde het feestje in Salimstreet tot diep in de nacht, met dansende mannen, vlaggen, vuurwerk en muziek die uit autostereo's dreunde. De PUK-stations deden er met graagte verslag van, KNN negeerde het groen en berichtte slechts over de betoging.
Bovenstaand beeld is verbazend in een stad die al drie weken in de ban is van protesten, waarbij doden zijn gevallen. Waarvoor duizenden soldaten zijn aangevoerd, die wat op straathoeken hingen, maar ook insloegen op betogers en op journalisten. Die opeens verbazend onzichtbaar zijn geworden.
Minder verbazend in de hoofdstad Erbil, die een paar dagen groen en geel zag van de PUK en KDP-vlaggen. Ter gelegenheid van de 11de maart, de dag van de opstand in Erbil, was er een grote manifestatie georganiseerd, die vele duizenden op de been bracht.
De manifestatie vormde de afsluiting van een week waarin in Koerdistan geschiedenis is geschreven. Politici hebben pogingen gedaan gehoor te geven aan de oproepen van betogers. Met de belofte van vervroegde verkiezingen, banenplannen, het beperken van salarissen van politici. En toen het parlement voor het eerst in zijn geschiedenis de premier op het matje riep, kwam die, om - ook al voor het eerst - klare antwoorden te geven. Waardoor we weten dat de schutters op de betogers in Sulaymaniya van de eerste betogingsdag vervolgd gaan worden, net als de aanvaller (leden van de veiligheidstroepen) op TV-station Nalia.
De premier overleefde vervolgens zonder problemen de motie van wantrouwen - ook een 'first' in de geschiedenis.
De vraag is nu hoelang de protesten nog doorgaan. De bazari's zijn het zat - en onder de winkeliers in de bazaar was veel aanhang voor Gorran. De economie ondervindt schade, alles ligt stil. Mensen zijn het protest zat, de dreiging van een splitsing. Zijn de vroegere vijanden PUK en KDP eindelijk gaan samenwerken, en nu willen de betogers dat er geen Koerdische regio meer is, maar drie stadsstaten...
De dreiging ook van geweld, daar willen we vanaf. In dit land weet men immers uiteindelijk alleen maar oplossingen te vinden via het geweld. Als je je jarenlang hebt moeten verzetten tegen de onderdrukker, is het moeilijk uit die 'mode' te komen. Verzet zit ingebakken, ook al is er nu een democratie. Het is een breuk met het verleden als het zonder lukt.
Bekende Koerden beginnen zich te roeren. Een groep bekende schrijvers (Bachtiar Ali, Mariwan Kanie) heeft afstand genomen van de eisen van Gorran. Is dat genoeg om de betogingen te laten uitbranden, of is er teveel gebeurd? Of brengt het Koerdische nieuwjaar, Nowroz, als het leven altijd zeker een weekk stilligt, de rust waar zovelen naar verlangen?
No comments:
Post a Comment