Jantine van Herwijnen, Sulaymaniya
Wat begon als een vredelievende demonstratie tegen het gebrek aan faciliteiten, eindigt donderdag in Sulaymania in een schietpartij met zeker 5 doden en tientallen gewonden.
,,Gefeliciteerd Tunesie, gefeliciteerd Egypte,'' galmt het krakend uit de luidsprekers rondom het Saray plein in Sulaymaniya, dat in de volksmond ook wel het plein van de revolutie wordt genoemd. Slechts een klein deel van de menigte van ruim duizend mannen schreeuwt mee. ,,Weg met Talabani, weg met Barzani.” Mensen lopen af en aan, in de bazaar lijken de winkelende mensen niks in de gaten te hebben van wat er 50 meter verderop gebeurt.
Sulaymaniya is de tweede stad in het Koerdische noorden van Irak. In 2009 keeg de opposite partij Gorran (verandering), een afsplitsing PUK hier veel steun en veroverde 25 van de 111 zetels in het Koerdische parlement. Na aanleiding van de protesten in andere landen in het Midden Oosten heeft Gorran een verklaring uitgeven waarin ze eerlijke verkiezingen eist en het aftreden van de regering. Sindsdien is de asaish in verhoogde staat van paraatheid.
Bij de demonstratie slaat de sfeer om. Het hoofdkwartier van de Koerdische Democratische Partij (KDP), gelegen aan een drukke verkeersader die uitkomt bij de bazaar wordt door demonstranten met stenen bekogeld. De veiligheidspolitie (sectie KDP) begint te schieten, in de lucht maar ook op mensen. Kogels komen tot zeker 300 meter verder in de hoofdstraat van de bazaar, Malowi street, waar winkeliers hun zaak aan het sluiten zijn.
De jonge betogers zijn woedend. Ze bestormen de grote politieauto’s met afweergeschut van de asaish en zelfs de ambulances die de gewonden willen ophalen, worden bekogeld met stenen. De menigte begeeft zich steeds dichter naar het KDP-kantoor. Weer wordt er geschoten, deze keer met een automatisch wapen. Honderden mensen vluchten alle kanten op, en springen over het hek het publieke park in.
,,Ren harder, hier zijn we niet veilig,” schreeuwt Rabar, een student Engels die kwam demonstreren voor betere levensomstandigheden van gewone burgers. ,,Er is te weinig elektriciteit en water,” vertelde hij rustig voordat de situatie uit de hand liep. ,,De politici zijn corrupt, ze denken alleen aan zichzelf.'' Als hij een veilige plek heeft gevonden in een zijstraatje komt zijn woede naar boven. ,,Dit pikken we niet, de KDP moet hiervoor boeten.”
Mensen op straat zijn verontwaardigd. Een jongen laat een foto zien op zijn mobieltje van een van de dodelijke slachtoffers die rondgaat via Bluetooth. De 15-jarige jongen gooide stenen richting de asaish. ,,Maar dat hij dood is was geen ongeluk.”
Nadat er een tijdje niet geschoten is, gaan velen terug naar waar alles gebeurt. ,,We kunnen onze medestanders niet alleen laten. Bang ben ik niet, ik ben klaar om te sterven voor mijn land.”
Bij het ziekenhuis van Sulaymania staan tientallen mensen te wachten op meer informatie, ambulances blijven gewonden aanvoeren. Een huilende vrouw vertelt dat haar zoon gewond is. ,,We mogen niet naar binnen, niemand vertelt ons hoe het met hem gaat.”
,,Ik had niks met de demonstratie te maken”, vertelt Rebar Adbullah, die het ziekenhuis uit komt met een lopend infuus in zijn arm. Hij laat de wond zien in zijn rug. ,,Ik liep uit mijn winkel, ver van waar het gebeurde, maar werd geraakt door een kogel.”
Toegangswegen, die leiden tot de plaats van de demonstratie, zijn afgesloten. Beveiligers bewaken politieke gebouwen en huizen van politici. De burgemeester van Sulaymania heeft een avondklok afgekondigd tot de volgende ochtend 7 uur. Restaurants en winkelcentra in de hoofdstraten worden gesloten.
Toch weten de demonstraten via een omweg in de buurt van het KDP kantoor te komen. Pas en paar uur later is de rust teruggekeerd. Autobanden smeulen na, demonstranten zitten neerslachtig op straat of staan zwijgend langs de kant van de weg. Hun verwijten richten zich tot de KDP. ,,Wij blijven tot morgen, en dan zal duidelijk worden dat dit nooit meer mag gebeuren.”
Ook in de Koerdische hoofdstad Erbil is het onrustig. Daar wordt het hoofdkwartier van Gorran (waar ook een studio van haar zender KNN is gevestigd) in brand gestoken. Vingers wijzen naar aanhangers van de KDP. Die geven de oppositie de schuld van de uit de hand gelopen situatie in Sulaymaniya, en menen dat het schieten met scherp op ongewapende betogers pas gebeurde nadat die op het KDP-kantoor geschoten hadden.
Na de gebeurtenissen ontstaat een mediahype op Facebook en Twitter. Jongeren protesteren tegen de dood van de 15-jarige. Oproepen voor nieuwe betogingen volgen. De peshmerga (de Koerdische militie die onderdeel is geworden van het Iraakse leger) patrouilleert in de straten van Sulaymaniya - slechts gewapens met de wapenstok. In Erbil is de asaish in staat van paraatheid en bewaakt de gebouwen van de KDP en woningen van haar leiders.
De sfeer is er een van afwachting. Stilte voor de storm? Gaan de protesten door?
(Thanks for the picture to Karzan Kardozi at http://themovingsilent.wordpress.com)
No comments:
Post a Comment