Kerst in Koerdistan

,,Dat is nieuw'', zegt Sam als we langs marktkraampjes lopen waar naast het rode pak van de Kerstman ook versierselen voor de kerstboom te koop zijn. Het is de bazar van Sulaymaniya, een paar dagen voor Kerstmis.

Kerstversieringen - alleen voor de honderden christelijke families die uit Bagdad en Kirkoek naar Suleymaniya zijn gevlucht? Nee, denkt Sam, ,,steeds meer Koerden vinden het wel modern om aan kerstversiering te doen.''

Het blijft bij de versieringen, want op Eerste Kerstdag gaan de Koerden gewoon naar hun werk. Het is immers zondag, het begin van de werkweek.

De kerk van Mar Yusuf, tegenover het mediacentrum, is op Kerstavond bomvol. Deels vanwege de tientallen gezinnen die er hun toevlucht hebben gezocht, waarvoor ook de straat is afgezet. De kerk wordt al wekenlang bewaakt door Iraakse soldaten om aanslagen te voorkomen. Die bewaking is duidelijk verscherpt om de veiligheid van de kerkgangers te garanderen.

Vanwege de dreigementen die opnieuw zijn uitgesproken door Al-Qaida en andere radicale moslimgroepen, hebben de christenen in Bagdad en Kirkuk deze Kerst afgezien van al te openlijke manifestaties. Geen versieringen, wie nog is achtergebleven, probeert niet op te vallen om geen nieuw geweld uit te lokken. Toch zaten de meeste kerken in Bagdad vol op Kerstavond, met name de Kerk van Onze Vrouwe van de Verlossing, waar bij geweld in oktober zeker 50 mensen omkwamen. We laten ons niet bangmaken, was de boodschap van de kerkgangers.

De sjiitische leider Amar al-Hakim woonde demonstratief de mis bij in een kerk in de wijk Masour. En voorzitter Al-Nujaifi van het Iraakse parlement opende de sessie zaterdag met een oproep aan christenen om Irak niet te verlaten. ,,Irakezen willen niet dat de kerkklokken ophouden te luiden.''

De bisschop van Kirkuk, Louis Sarko meldde eerder deze week samen met nog tien andere vooraanstaande christenen bedreigd te zijn door de Islamitische Staat van Irak, een aan Al-Qaida gelieerde beweging. Daarom bleven in Kirkuk de meeste christenen thuis.

Sarko's kerk in Kirkuk

Maar ook in het veilige Koerdistan durfde niet iedereen naar de kerk. ,,Ik vind het risico te groot'', zei een christen uit Bagdad die in Erbil woont.

De dreigementen hebben ook hun effect op de situatie in Ainkawa, de christelijke voorstad van de Koerdische hoofdstad Erbil met zijn vele kerken (voor iedere christelijke geloofsgroep wel een). De veiligheidspolitie is massaal uitgerukt, en heeft vliegende checkpoints opgezet op alle toegangswegen. Ook bij de kerken, waar het een drukte van belang is, staat extra politie. Ainkawa wil best weten dat het christelijk is: de straten zijn versierd met verlichting in de vorm van sterren en bomen, en veel inwoners hebben hun huis van buiten met lichtjes versierd.

Ainkawa is het uitgaanscentrum van Erbil, waar de geloven elkaar boven een goed glas treffen. De Koerdische islam heeft daar geen problemen mee. Vanwege de dreigementen zijn de vele alcoholwinkels op Kerstavond echter gesloten. En datzelfde geldt voor de restaurants die drank serveren. Alleen de miswijn is met rustgelaten.