,,Over de weg naar Bagdad? Da's gevaarlijk!'' De militair klinkt oprecht onthutst dat ik per taxi vanuit Koerdistan naar Bagdad ben gereisd. ,,Die checkpoints, je weet maar nooit wie daar de controle over heeft. En als je daar ontvoerd wordt...''
De militair verwoordt het gevoel van veel Koerden, die de rest van Irak beschouwen als Sodom en Gomorra. Daar kan je vermoord worden, of ontvoerd, of omkomen bij een bomaanslag. Dat laatste is zeker nog het geval, want aanslagen zijn er nog steeds. Maar de ontvoeringen en moorden die in 2006 en 2007 heel veel voorkwamen, vormen uitzonderingen, en zijn meestal gericht tegen bepaalde groepen.
De laatste maanden zijn met name mensen vermoord die een rol speelden in het vorige regime, of die werden beschouwd als (heulend met) de vijand. Dat bezorgde de gemiddelde Bagdadse burger een (vals) gevoel van veiligheid. Toen ik in de stad arriveerde en er rondreed, trof ik een veel meer relaxte sfeer aan dan bij mijn vorige bezoek, dit voorjaar. Al blijft het vervreemdend om naast de ruines of door bommen beschadigde gebouwen de gloednieuwe (islamitische) banken te zien. Om het dagelijks leven zijn gang te zien gaan. Te zien bouwen aan een nieuwe rotonde. Of om de politieagenten op het kruispunt de wedstrijd Irak-China te zien volgen op een groot flatscreen dat aan de gevel van een gebouw is bevestigd.
Politieagenten vroegen er deze keer zelfs zelf om op de foto te worden gezet, in plaats van fotograaf Eddy van Wessel het leven zuur te maken zoals de vorige keer. Er waren grapjes met militairen, gesmoes met bewakers. En ik kwam zomaar oud-studenten tegen, die me herkenden en me staande hielden op straat. We liepen door de straten, stapten in taxi's, aten in restaurants, bezochten uitgaansplekken. We deden wat de Bagdadi's doen: alsof er niets aan de hand is.
Natuurlijk was het niet allemaal koek en ei. Eddy moest herhaaldelijk onze tolk Tofi te hulp vragen om uit de greep van de politie te blijven, die steeds maar weer vond dat hij een vergunning moest hebben om hele gewone straatbeelden te maken. Eens een politiestaat, altijd een politiestaat, dacht ik somber, toen een collega van de politieman die hem lastig viel collega Duraid, die ons die dag rondreed, uithoorde over onze achtergrond.
Zonder beveiliging door de stad? wordt er verbaasd om me heen gevraagd. Ja, want met die kleerkasten val je veel meer op. Gewone Bagdadi's zijn blij dat er weer buitenlanders komen, daar heb je weinig van te vrezen. Die zijn behulpzaam en zorgzaam. Niet overal, want niet alle wijken zijn veilig voor ons, helaas, maar met de juiste mate van voorzichtigheid kan er veel.
De Bagdadi's overleven in een schaduwwereld, waar de sfeer zomaar kan omslaan. Ze weten dat er zomaar ergens een bom kan afgaan, maar proberen er omheen te leven. De straten zijn druk, files houden het verkeer staande, cafe's en restaurants geven een levendig beeld, bij de ijssalon eet je buiten je ijsje op of drink je die lekkere meloenshake. Het avondleven heeft zich hersteld. We liepen een zaak binnen om te lunchen waar echter alleen sterke drank werd geschonken. Bagdadi's proberen te vergeten dat er nog steeds gevaren loeren.
Veel tijd kregen ze niet, want nog tijdens ons bezoek zijn de aanslagen hervat. Tientallen mensen kwamen om bij aanslagen op politiebureas. Het huis van een bevriende arts op leeftijd, die besloot toch in Bagdad te blijven in plaats van naar het veilige Koerdistan te verhuizen omdat zijn patienten in Bagdad wonen, verloor alle ramen tijdens zo'n aanslag. Eddy en Tofi arriveerden nog voor de politie en hulpverleners bij een van de getroffen plekken, en registreerden de woede en de verslagenheid, maar ook de zorg en liefde waarmee slachtoffers werden geborgen. Die foto's staan binnenkort in Trouw, net als mijn verhalen.
Ik was op dat moment al weer per auto onderweg terug naar Sulaymaniya. En daarmee veel veiliger dan in de Iraakse hoofdstad - wat die Koerdische militair ook beweerde, en ondanks de tientallen checkpoints onderweg.
De militair verwoordt het gevoel van veel Koerden, die de rest van Irak beschouwen als Sodom en Gomorra. Daar kan je vermoord worden, of ontvoerd, of omkomen bij een bomaanslag. Dat laatste is zeker nog het geval, want aanslagen zijn er nog steeds. Maar de ontvoeringen en moorden die in 2006 en 2007 heel veel voorkwamen, vormen uitzonderingen, en zijn meestal gericht tegen bepaalde groepen.
Politieagenten vroegen er deze keer zelfs zelf om op de foto te worden gezet, in plaats van fotograaf Eddy van Wessel het leven zuur te maken zoals de vorige keer. Er waren grapjes met militairen, gesmoes met bewakers. En ik kwam zomaar oud-studenten tegen, die me herkenden en me staande hielden op straat. We liepen door de straten, stapten in taxi's, aten in restaurants, bezochten uitgaansplekken. We deden wat de Bagdadi's doen: alsof er niets aan de hand is.
Natuurlijk was het niet allemaal koek en ei. Eddy moest herhaaldelijk onze tolk Tofi te hulp vragen om uit de greep van de politie te blijven, die steeds maar weer vond dat hij een vergunning moest hebben om hele gewone straatbeelden te maken. Eens een politiestaat, altijd een politiestaat, dacht ik somber, toen een collega van de politieman die hem lastig viel collega Duraid, die ons die dag rondreed, uithoorde over onze achtergrond.
Zonder beveiliging door de stad? wordt er verbaasd om me heen gevraagd. Ja, want met die kleerkasten val je veel meer op. Gewone Bagdadi's zijn blij dat er weer buitenlanders komen, daar heb je weinig van te vrezen. Die zijn behulpzaam en zorgzaam. Niet overal, want niet alle wijken zijn veilig voor ons, helaas, maar met de juiste mate van voorzichtigheid kan er veel. De Bagdadi's overleven in een schaduwwereld, waar de sfeer zomaar kan omslaan. Ze weten dat er zomaar ergens een bom kan afgaan, maar proberen er omheen te leven. De straten zijn druk, files houden het verkeer staande, cafe's en restaurants geven een levendig beeld, bij de ijssalon eet je buiten je ijsje op of drink je die lekkere meloenshake. Het avondleven heeft zich hersteld. We liepen een zaak binnen om te lunchen waar echter alleen sterke drank werd geschonken. Bagdadi's proberen te vergeten dat er nog steeds gevaren loeren.
Veel tijd kregen ze niet, want nog tijdens ons bezoek zijn de aanslagen hervat. Tientallen mensen kwamen om bij aanslagen op politiebureas. Het huis van een bevriende arts op leeftijd, die besloot toch in Bagdad te blijven in plaats van naar het veilige Koerdistan te verhuizen omdat zijn patienten in Bagdad wonen, verloor alle ramen tijdens zo'n aanslag. Eddy en Tofi arriveerden nog voor de politie en hulpverleners bij een van de getroffen plekken, en registreerden de woede en de verslagenheid, maar ook de zorg en liefde waarmee slachtoffers werden geborgen. Die foto's staan binnenkort in Trouw, net als mijn verhalen.
Ik was op dat moment al weer per auto onderweg terug naar Sulaymaniya. En daarmee veel veiliger dan in de Iraakse hoofdstad - wat die Koerdische militair ook beweerde, en ondanks de tientallen checkpoints onderweg.
No comments:
Post a Comment