photo: Eddy van Wessel

Translate

Sunday, August 21, 2011

'Mijnheer de president: Vrouwenbesnijdenis moet!'

,,De moeders en zusters van meer dan de helft van uw partijleden zijn besneden. Dit betekent dat u uw grootmoeder beledigt. Dat u uw eigen moeder beledigt. (...) U oneert uw dode grootvader en verbrandt zijn doodskist omdat hij de besnijdenis van uw moeder toestond.''


Harde woorden aan het adres van de Koerdische president Barzani, uitgesproken door een radicale imam in de Koerdische hoofdstad Erbil. Mollah Ismail Sussai roept Massoud Barzani hiermee op de wet die het Koerdische parlement onlangs breed heeft aangenomen om vrouwenbesnijdenis (FGM) te verbieden, te blokkeren. De president moet de wet, die regering en oppositie voor een keer verenigde, nog goedkeuren.


De imam verwijst naar een stroming binnen de soennitische islam, die vrouwenbesnijdenis toestaat. ,,Imam Shafi'i zegt dat FGM geboden is, dat meisjes en vrouwen besneden moeten zijn''. En hij wijst de president erop dat hij, net als de meeste Koerden, onderdeel is van die Shafi'i stroming, en dat het verbieden van FGM dus tegen zijn geloof zou moeten zijn.


De oproep komt op een moment dat er in binnen- en buitenland vol vertrouwen wordt uitgekeken naar Barzani's goedkeuring van de wet. Niet alleen is er veel kritiek op de mate waarin vrouwenbesnijdenis in Iraaks Koerdistan voorkomt (in sommige dorpen is meer dan 90 procent van de vrouwen besneden), de wet past in een beleid dat meer rechten aan vrouwen probeert te geven. Zo is er ook een aangenomen die huiselijk geweld wil aanpakken - die overigens ook de gram van de mollah heeft opgeroepen. De Koran staat het slaan van vrouwen immers toe?

Interessant is de stilte die op de oproep van de mollah is gevolgd. De mollah houdt er zelf rekening mee dat hij gearresteerd zal worden - met name zijn refereren aan de familie van de president is omstreden. Maar hij gaat nog verder als hij Barzani toevoegt:

,,We hebben u president gemaakt, u heeft het parlement en de olie en het geld en niemand valt u lastig, waarom laat u onze religie en eer dan niet met rust?''

Ik ga ervan uit dat de vertalingen die ik heb gelezen, kloppen. En dan is er geen andere conclusie dan deze: de mollah probeert een arrestatie uit te lokken om de zaak op de spits te drijven. Hij laadt belediging op belediging.

Mollahs in Erbil houden zich meestal aan de lijn die de regerende KDP hen oplegt, er moet een dringende reden zijn dat Imam Ismail zo uit de band springt. Hij weet dat hij een minderheid vormt, hij moet hebben bedacht dat een goed gesprek met de president niet het gewenste effect zou hebben omdat die de overduidelijke meerderheid die voor de wet heeft gestemd niet kan negeren. Anderzijds weet hij dat veel moeders hun dochters alleen laten besnijden omdat ze menen dat de islam dat van ze eist, en dat menige gematigde imam zich heeft laten overhalen om mee te werken FGM uit te bannen.

De imam staat toch ook weer niet helemaal alleen. Zijn oproep toont het groeiende breukvlak in de Koerdische samenleving, waar mensen enerzijds geloviger en conservatiever lijken te worden, terwijl een ander deel van de samenleving zich juist meer als seculier en modern ontwikkelt. Waar vrolijk alcohol wordt geschonken, en de meerderheid zich er morrend bij neerlegt dat Koerdistan vanwege die luide en extreme minderheid tijdens de ramadan wordt drooggelegd.

Zou het toeval zijn dat de imam met zijn oproep komt tijdens de ramadan, als zelfs de gematigde moslims in Koerdistan door te vasten een plekje in het paradijs proberen te reserveren - en dus gevoeliger zijn voor omstreden religieuze kwesties?

No comments: